رفع شبهه حقوقی درباره الزام طی مسیر کمیسیون حل اختلاف در مکانیسم ماشه

✅برخی تحلیلگران نظیر آقای یاسر جبرائیلی با استناد به واژه "encourage" در قطعنامه ۲۲۳۱ معتقدند طی کردن مسیر کمیسیون حل اختلاف در برجام الزامی نیست و می‌توان مستقیماً به شورای امنیت رفت. این برداشت نادرست است؛ زیرا آنچه الزام‌آور است، متن برجام (بند‌های ۳۶ و ۳۷) است که طرف‌ها را ملزم می‌کند پیش از هر اقدامی، اختلاف را در کمیسیون مشترک، نشست وزرا و هیأت مشورتی طی کنند. واژه encourage در قطعنامه، صرفاً تأکید سیاسی شورا بر حل اختلاف از طریق برجام است و نمی‌تواند الزامات برجامی را نقض کند.

❇️پس از ارسال رسمی notification به شورای امنیت، این شورا ۳۰ روز کاری فرصت دارد برای ادامه تعلیق تحریم‌ها قطعنامه‌ای صادر کند؛ اما، چون آمریکا می‌تواند آن را وتو کند، تحریم‌ها به‌طور خودکار بازمی‌گردند. در این روند، وتوی چین یا روسیه هیچ اثری ندارد، چون بازگشت تحریم‌ها نیاز به رأی‌گیری ندارد، بلکه جلوگیری از آن نیازمند تصویب یک قطعنامه است.

❇️ریاست دوره‌ای شورای امنیت نیز نقش حقوقی مؤثری در جلوگیری از این فرایند ندارد و تنها در زمان‌بندی جلسات و جهت‌گیری سیاسی می‌تواند تأثیر حاشیه‌ای داشته باشد.

❇️ در نتیجه، طی کامل مسیر کمیسیون حل اختلاف، شرط لازم حقوقی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه است و نمی‌توان آن را به صرف «encourage» نادیده گرفت.